Donderdag 12 maart 2015

Tv-beelden uitzenden in de kroeg, mag dat?

Met al je vrienden tijdens het WK voetbal de wedstrijden in de kroeg kijken. Heel gezellig, zeker als er wordt gewonnen. De vraag is echter, mag een horecagelegenheid deze beelden zomaar uitzenden of zijn hier ook regels aan verbonden? Om maar direct met de deur in huis te vallen: ja, hier zijn regels voor opgesteld. Tijdens de WK-wedstrijd Spanje – Nederland controleerde de stichting Videma 1100 cafés. Om en nabij de helft bleek niet de juiste vergunningen (lees: licenties) te bezitten.

 Stichting Videma

Videma is een collectieve beheersorganisatie die zich sinds 2000 heeft gespecialiseerd in het bewaken en beschikbaar maken van vertoningrechten op tv-beelden. Videma maakt het mogelijk voor bedrijven en instellingen, om middels een licentie auteursrechtelijke beschermde beelden uit te zenden. Door deze licentie heeft de afnemer toestemming om in een professionele omgeving een breed scala aan tv-programma’s van de publieke en commerciële zenders aan diens klanten beschikbaar te stellen.1http://www.videma.nl/templates/dispatcher.asp?page_id=1856).Videma is zelf niet in staat om boetes uit te schrijven maar indien tijdens een controle blijkt dat een partij inbreuk maakt op de Auteurswet zal er wel een gang naar de rechter worden ingesteld en zullen de licentiekosten alsnog in rekening worden gebracht.

 Openbaar maken

 Het begrip openbaarmaking is in de Auteurswet (hierna: Aw) in art. 12 vastgelegd. Uit lid 4 van dit artikel blijkt dat alleen de vertoning van filmwerken en televisieprogramma’s in de familie-, vrienden- of daaraan gelijk te stellen kring zonder meer geoorloofd is. Onder een ‘daaraan gelijk te stellen kring’ wordt verstaan een groep van personen tussen wie banden van persoonlijke aard bestaan, die nauwelijks minder hecht zijn dan familiebanden en banden van vriendschap.2HR 9 maart 1979, NJ 1979, 341Tevens is in lid 5 een uitzondering gemaakt voor het onderwijs. Van belang is dan wel dat de openbaarmaking deel uitmaakt van het schoolwerkplan of het leerplan. Wanneer er sprake is van een openbaarmaking van auteursrechtelijk beschermde beelden, is voorafgaande toestemming in de vorm van een licentie vereist.

 Manieren van openbaar maken

Stichting Videma onderscheidt verschillende manieren van openbaar maken. Er zijn twee soorten, namelijk: de vertoning aan groepen en de doorgifte via een intern netwerk. De vertoning aan groepen kan worden onderverdeeld in primair en secundair vertonen3http://www.videma.nl/files_content/Videma%20TV%20algemeen%202014.pdf:

 

– Primair vertonen: hiermee wordt een vooraf georganiseerde televisievoorstelling bedoeld. Een voorstelling kan vooraf zijn aangekondigd of er wordt een toegangsprijs gerekend. Een voorbeeld van primair vertonen is het uitzenden van voetbalwedstrijden in een kroeg. Kernelement is dat er bewust en in groepsverband naar een uitzending wordt gekeken.

– Secundair vertonen: Een uitzending die als secundaire vertoning wordt aangemerkt wordt gebruikt voor op de achtergrond. Gedacht moet dan worden aan een populaire muziekzender in een kledingzaak voor jongeren of een scherm waar een sportzender wordt uitgezonden in een sportwinkel. De beelden die worden uitgezonden worden niet specifiek bekeken door de aanwezigen maar zijn om een bepaalde sfeer te creëren.

 Doorgifte via gesloten kabelsysteem: Het televisiesignaal is in de meeste gevallen afkomstig van een kabelbedrijf, via een satelliet ergens in de ruimte of vanuit de ether. De doorgifte vergoeding is van toepassing als tv-zenders na ontvangst worden aangeboden in verschillende afgezonderde ruimtes. Gedacht moet dan worden aan bijvoorbeeld de tv-voorziening in een recreatiebungalow, in een hotelkamer of in een studentenwoning waar verschillende kamers afzonderlijk worden verhuurd.

 Vergunningen

Videma biedt meerdere vergunningen aan om beelden openbaar te mogen maken. Zoals hierboven beschreven zijn er meerdere manieren van openbaar maken. Dit heeft automatisch tot gevolg dat er verschillende vergunningen nodig zijn om het aanbieden van auteursrechtelijk beschermde beelden in de openbare ruimte mogelijk te maken.

De standaard video- en/of tv-vergunning      

Met de meest basale vergunning is het toegestaan om videofilms of tv-programma’s in de uitoefening van je bedrijf uit te zenden. Het tarief dat wordt gerekend bij deze vergunning is afhankelijk van het soort openbaarmaking dat wordt gedaan. Wanneer sprake is van een primaire openbaarmaking moet de openbaarmaker een bepaald bedrag per afzonderlijke kijker betalen. Bij een secundaire vertoning betaalt de afnemer een vast bedrag per week voor de uitzendingen.

Evenementenregeling tv

Deze regeling is in het leven geroepen speciaal voor evenementen. De in de inleiding aangehaalde sportevenementen vallen onder deze regeling. Deze regeling is speciaal voor evenementen waarbij gezamenlijk naar een tv-programma wordt gekeken, bijvoorbeeld een sportwedstrijd.

Openbaarmaking zonder toestemming

 Wanneer beelden onrechtmatig openbaar worden gemaakt, dus zonder een van bovenstaande vergunningen, biedt de Aw de rechthebbende de mogelijkheid om zowel civiel- als strafrechtelijke stappen te ondernemen. De civielrechtelijke manier biedt een gang naar de rechter. In kort geding kan de auteursrechthebbende een verbod op vertoning vorderen. Dit kan in combinatie met een dwangsom voor iedere uitzending die de inbreukmaker toch doet nadat de rechter een verbod heeft uitgesproken. Het spreekt voor zich dat de auteursrechthebbende hiernaast ook een schadevergoeding kan eisen. Indien in een bepaalde situatie door Videma wordt gekozen voor een gang naar de rechter zal zij alle kosten hiervoor in rekening brengen. Hierbij moet tevens rekening worden gehouden met de deurwaardersconstatering en de kosten die worden gemaakt met betrekking tot het inhuren van een advocaat. Dit is mogelijk omdat in een intellectuele eigendomsprocedure alle gemaakte kosten mogen worden verhaald. Dat betekent concreet dat een partij in plaats van het betalen van € 200 voor een vrijwillige licentie, de kans loopt om een veelvoud hiervan te verschuldigd te zijn.

Art. 31 Aw stelt dat het opzettelijk inbreuk maken op een auteursrecht een misdrijf is. Om tot een veroordeling voor dit misdrijf te komen moet aannemelijk worden gemaakt dat de inbreuk op het auteursrecht opzettelijk is gedaan. Iemand die zich aan een misdrijf schuldig maakt (of aan een overtreding), kan door het Openbaar Ministerie worden vervolgd hoewel dit in de praktijk nauwelijks voorkomt. Op de opzettelijke inbreuk staat een maximale gevangenisstraf van zes maanden,of een maximale geldboete van €16.500.

 Uitzenden via een omweg

 Videma behartigt de belangen van openbare zenders. Een vergunning om beelden, middels een door Videma uitgegeven licentie uit te kunnen zenden, kost dus geld. Tegenwoordig zijn er ook betaalzenders waar sportwedstrijden op worden uitgezonden, denk aan Foxsport of buitenlandse betaalde kanalen. Verscheidene horecagelegenheden hebben geprobeerd om de betaling te omzeilen door via een andere weg toch live beelden uit te kunnen zenden. Dit kan bijvoorbeeld middels een decodeerkaart. Via deze weg worden buitenlands zenders ontvangen die dezelfde beelden als de nationale zenders uitzenden. In het Premier League-arrest stond de vraag centraal of deze gang van zaken geoorloofd is.4HvJ EU 4 oktober 2011, gevoegde zaken nr. C-403/08 en C-429/08 (Premier League) Het gebruiken en importeren van buitenlandse decoderapparatuur is in beginsel niet verboden aangezien binnen de EU een vrij verkeer van diensten geldt. Maar de vraag is of deze decoder ook voor commerciële doeleinden mag worden ingezet. Doordat beelden, waar normaal een betaling voor moet worden verricht gratis worden uitgezonden in een kroeg, is er sprake van een mededeling aan een nieuw publiek als in art. 3 van de Auteursrechtrichtlijn. Deze casus is niet van toepassing op licenties uitgegeven door Videma aangezien het in dit arrest ging om louter betaalzenders. Het geldt als illustratie voor het gegeven dat horecagelegenheden er veel aan gelegen is om maar zo goedkoop mogelijk beelden uit te kunnen zenden. Desnoods op een illegale manier.

 ‘Barman, zet die wedstrijd even op!’

 Het moge dus duidelijk zijn dat wanneer in een openbare gelegenheid tv-beelden worden uitgezonden hier een vergunning voor nodig is. Veel cafés zenden echter alleen tijdens het WK- en EK-voetbal, of in een enkel geval tijdens de Olympische Spelen, beelden uit. Is het voor hen dan ook mogelijk om dit onbezorgd te kunnen doen zonder kosten te hoeven maken voor de tv-beelden? Als het om reguliere tv-programma’s zou gaan zou het anwoord ja zijn. Videma behartigt de rechten van meer dan 3000 tv-producenten over de hele wereld. Hieronder vallen ook de Nederlandse Publieke Omroep en de commerciële zenders. Echter, zenders als Eurosport, de BBC, Duitse en Belgische zenders worden niet door Videma vertegenwoordigd. Bij beelden met betrekking tot voetbalevenementen ligt dit gegeven anders. Het komt er op neer dan van welke zender er ook beelden worden uitgezonden, er een licentie nodig is. Dit komt door afspraken die zijn gemaakt tussen Videma en de internationale voetbalorganisaties. In essentie komt het dus hier op neer: wil een gelegenheid zonder gedoe voetbalbeelden uitzenden, dan dient zij een licentie daarvoor aan te vragen bij Videma. Voor veelvuldig uitzenden is er de standaardlicentie, voor evenementen kunnen door middel van de evenementenlicentie wedstrijden per stuk worden ‘gekocht’. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld Guus Meeuwis die tijdens zijn concert een WK wedstrijd van Nederland uitzend. Het kopen van decodeerapparatuur is toegestaan. Het bekijken van de beelden die daarmee kunnen worden ontvangen ook, mits dit maar niet tot gevolg heeft dat er sprake is van een nieuw publiek. De caféhouder die denkt iedereen te slim af te zijn door zijn beelden uit het buitenland te halen komt bedrogen uit. Deze beelden mogen thuis op de bank worden bekeken, maar niet in de kroeg.

   [ + ]

1. http://www.videma.nl/templates/dispatcher.asp?page_id=1856)
2. HR 9 maart 1979, NJ 1979, 341
3. http://www.videma.nl/files_content/Videma%20TV%20algemeen%202014.pdf
4. HvJ EU 4 oktober 2011, gevoegde zaken nr. C-403/08 en C-429/08 (Premier League