Dinsdag 9 december 2014

Online kansspelen,  als onderdeel van de nieuwe Wet op de kansspelen

“If you can’t beat them, join them”. De Wet op de kansspelen uit 1964 kost Nederland inmiddels al tientallen miljoenen euro’s aan kansspelbelasting doordat honderdduizenden Nederlanders de afgelopen jaren via illegale buitenlandse aanbieders online speelden. Als het aan de ministerraad ligt, wordt online gokken vanaf 1 januari 2015 toegestaan. Door vergunningen af te geven en online gokken te legaliseren hoopt de overheid in ieder geval een substantieel deel aan kansspelbelasting en leges voor vergunningen binnen te halen en spelers meer bescherming te bieden. Dit artikel zal de belangrijkste wijzigingen van de nieuwe Wet op de kansspelen in kaart brengen. Het advies van de Raad van State is ronduit negatief. Het merendeel van de oppositie inclusief de PvdA is kritisch.

De visie van het kabinet met betrekking tot kansspelen op afstand¹Kamerstukken II 2013-2014, 33 996, nr. 2, p. 1-41.

Kansspelen op afstand zijn kansspelen waaraan de speler met elektronische communicatiemiddelen en zonder fysiek contact met de organisator deelneemt of waaraan derden voor deelname aan kansspelen ruimte en middelen ter beschikking stellen. Het kabinet is van mening dat een passend en attractief aanbod kan worden gerealiseerd door drie beleidsdoelstellingen.

Maatregelen tegen kansspelverslaving

De eerste doelstelling is een zorgplicht op vergunninghouders om kansspelverslaving zoveel mogelijk tegen te gaan. Zij zijn verplicht om informatie te verstrekken aan spelers over de gevaren van kansspelverslaving. Verder kan de kansspelaanbieder een speler tijdens het spel wijzen op zijn spelgedrag middels een tijdsklok en kan zij zo de inzet en het verlies van de speler in beeld brengen en matigen. Zij kan probleemspelers ook uitsluiten bij risicovol gedrag door middel van opname in een centraal register.

Waarborgen van voldoende consumentenbescherming

De tweede doelstelling is het waarborgen van een hoge mate van consumentenbescherming. Spelers moeten een goede keuze kunnen maken of zij willen deelnemen aan kansspelen op afstand. De vergunninghouder moet voldoende informatie beschikbaar stellen over de aard en de kosten van de aangeboden kansspelen en moet  een klachtenregeling hebben. Er zullen strikte eisen worden gesteld om deelname van minderjarigen te voorkomen. De consument moet er verder op kunnen vertrouwen dat zijn spelerstegoed voldoende wordt beschermd. Kansspelaanbieders moeten op verantwoorde wijze reclame maken en reclameactiviteiten mogen deelname aan kansspelen niet stimuleren of aanzetten tot onmatige deelneming.

Tegengaan van fraude en overige criminaliteit

De derde doelstelling is het tegengaan van fraude en criminaliteit. Online kansspelen kunnen, wegens het ontbreken van fysiek contact tussen de speler en de kansspelaanbieder, zonder goede regulering ernstig gevaar voor fraude en overige criminaliteit meebrengen. Bijvoorbeeld door beïnvloeding van de kansbepaling door manipulatie van de software of oneerlijk spelverloop door spelers aan de digitale pokertafel. Ook kan de aanbieder slachtoffer worden van criminelen die hun zwarte geld willen witwassen. Om fraude en overige criminaliteit te voorkomen, moeten vergunninghouders voldoen aan strikte eisen. Zo moeten zij onder meer de identiteit van de speler vaststellen en hun identiteit verifiëren, al hun financiële transacties registreren en spelers bij geconstateerde fraude uitsluiten. De nieuwe Kansspelautoriteit (Ksa) zal toezicht houden op de naleving van de vergunningsvoorwaarden.

Een passend en attractief aanbod voor spelers

Doel van de regulering van kansspelen op afstand is de consument zoveel mogelijk naar het verantwoorde, betrouwbare en controleerbare aanbod te leiden. Het legale kansspelaanbod moet attractief genoeg zijn om spelers van illegale aanbieders af te houden. Met dit wetsvoorstel wordt gestreefd naar een zo hoog mogelijke kanalisatie van deelname van illegale kansspelen op afstand naar deelname aan gereguleerd en veilig aanbod. De ondergrens is een kanalisatiegraad van minimaal 80%. Dat wil zeggen dat dat ten minste 80% van het totale door Nederlandse spelers gegenereerde bruto spelresultaat moet worden gerealiseerd bij aanbieders met een vergunning. Er komt geen limiet op het aantal vergunningen, welke tussen de 35.000 en 50.000 euro zullen kosten.

 Het negatieve advies van de Raad van State²Kamerstukken II 2013-2014, 33 996, nr. 4, p.1-58.

De Raad van State vindt dat niet goed is aangetoond dat mensen ook daadwerkelijk van illegale naar legale internetgokbedrijven zullen overstappen. Het adviesorgaan wijst daarbij ‘op het grenzeloze karakter van onlinekansspelen en de geringe effectiviteit van maatregelen die zich uitsluitend tot Nederland kunnen uitstrekken’. Volgens het belangrijke adviesorgaan van de regering is het maar de vraag of met de wet ‘een betrouwbaar, verantwoord én controleerbaar aanbod van onlinekansspelen kan worden bereikt’. Verder worden vraagtekens geplaatst bij het gunstige belastingtarief voor onlinegokken van slechts 20%. Dit zou tot ongelijke fiscale behandeling leiden. De Raad van State vraagt zich af of het middel, het voorstel om online gokken te reguleren, niet erger is dan de kwaal, namelijk het huidige verbod.

Een kritische Tweede Kamer³Kamerstukken II 2013-2014, 33 996, nr. 5, p.1-55.

Veel concrete maatregelen zoals voorgesteld in het wetvoorstel, bijvoorbeeld het verstrekken van vergunningen, moeten nog in lagere regelgeving worden uitgewerkt. Zo moeten spelers zich kunnen identificeren. Er wordt gedacht aan het overleggen van een kopie van een identiteitsbewijs en een verificatiebetaling van de op naam van de speler gestelde betaalrekening. Verder blijken er geen objectieve, wetenschappelijk verantwoorde studies te zijn die bijvoorbeeld een betrouwbaar beeld kunnen geven van de omvang en oorzaken van mogelijke substitutie-effecten tussen de offline markt en de online-markt. Er is dus een geringe kans dat de Tweede Kamer nog aanvullende onderzoeken wil zien. In het algemeen zijn de partijen het wel eens dat er moderne regelgeving moet komen, anders gaan Nederlanders bij illegale buitenlandse aanbieders online spelen. Een eerder voorstel tot regulering werd in 2008 nipt door de Eerste Kamer verworpen.⁴Kamerstukken I 2007-2008, 30362, hoofdelijke stemming (wetsvoorstel is met 37 tegen 35 stemmen verworpen). Een van de belangrijkste redenen daarvoor was de vrees voor een toename van kansspelverslaving. Die zorg is bij de oppositie en de PvdA nog steeds aanwezig. Een groot deel van de vragen gaan daarover.

Slot

Het kabinet komt met een wetsvoorstel voor kansspelen op afstand. Daarin staan maatregelen tegen kansspelverslaving, zijn voldoende maatregelen opgenomen ter bescherming van de consument en wordt aandacht besteed aan het tegengaan van fraude en criminaliteit. De bedoeling is om zo een attractief en passend legaal alternatief te bieden voor illegale buitenlandse online kansspelaanbieders. De Raad van State is ronduit negatief over het wetsvoorstel. Zij gelooft niet in een kanalisatiegraad van minimaal 80%. Ook het verlaagde fiscale tarief van 20% voor online kansspelaanbieders zou in strijd kunnen zijn met het fiscale gelijkheidsbeginsel. Een groot deel van de kritische oppositie alsmede de PvdA in de Tweede Kamer vreest een toename van de gokverslaving. Zij zet vraagtekens bij de beperkte handhaving van de Kansspelautoriteit door het grensoverschrijdende karakter. Ook zal een buitenlandse kansspelaanbieder waarschijnlijk eerder voor de bedrijfswinst gaan in plaats van risicospelers in bescherming te nemen tegen overmatig online gokken. Het is nog zeker geen gelopen race voor het kabinet.