Donderdag 4 mei 2017

Apple versus FBI: Veiligheid of privacy?

Op 2 december 2015 valt een getrouwd stel een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke handicap in San Bernardino binnen. Op dat moment is een training en kerstfeest gaande waarbij ongeveer 80 medewerkers aanwezig zijn. Er vallen 14 doden, 17 anderen raken gewond. Tijdens het onderzoek wordt een Apple iPhone 5C van één van de verdachten gevonden. De iPhone is beveiligd middels encryptie. Hoe de vondst van een iPhone onderdeel wordt van een debat over veiligheid en privacy.

Inleiding

De verdachten van de schietpartij in San Bernardino worden geïdentificeerd als de 28-jarige Riswan Farook, een medewerker van het zorgcentrum, en zijn vrouw Tashfeen Malik. Gedurende het onderzoek blijken al snel indicaties van radicalisering van de schutters. 1 https://nl.wikipedia.org/wiki/Schietpartij_in_San_Bernardino  In verband met het geldende protocol bij aanwijzingen van terrorisme neemt de FBI de zaak over. 2 http://www.nytimes.com/2015/12/04/us/san-bernardino-shooting.html   Tijdens diverse huiszoekingen worden laptops, wapens en bommen gevonden. In de auto van de schutters wordt een Apple iPhone 5C gevonden welke van cruciaal belang lijkt te zijn. 3 https://www.washingtonpost.com/news/post-nation/wp/2015/12/03/fbi-takes-over-san-bernardino-investigation-as-authorities-seek-motive-for-attack-that-killed-14-people 

Kraken van de iPhone

Op 9 februari 2016 laat de FBI weten, ondanks de hulp van de National Security Agency, niet in staat te zijn de iPhone van de schutter te ontgrendelen. Dit vanwege de geavanceerde beveiliging van het toestel zelf en de encryptie van de data. 4 http://www.reuters.com/article/us-california-shooting-encryption-idUSKCN0VI22A   5 http://www.zdnet.com/article/nsa-comes-clean-on-why-it-couldnt-hack-san-bernardino-shooters-iphone/  De FBI verzoekt producent Apple middels een gerechtelijk bevel een nieuwe versie van het besturingssysteem te ontwikkelen en op het RAM geheugen van het toestel te installeren om zo de beveiliging te kunnen omzeilen.6 http://www.nbcnews.com/storyline/san-bernardino-shooting/judge-forces-apple-help-unlock-san-bernardino-shooter-iphone-n519701 Apple weigert dit op haar beurt omdat de vereiste handeling in strijd is met haar privacybeleid en hiermee de beveiliging van hun producten ondermijnd wordt. 7 http://www.apple.com/customer-letter/ 

Privacy versus veiligheid

Steeds vaker willen overheden, in het kader van criminaliteits- en terrorismebestrijding, via juridische weg toegang verkrijgen tot (het opslaggeheugen van) communicatiemiddelen van verdachten. De rechtszaak tussen de FBI en Apple is hier een concreet voorbeeld van. Het huidige publieke debat over privacy en veiligheid wordt gevoerd aan de hand van vermeende of intuïtieve betekenissen van veiligheid en privacy. Als argument voert men ofwel (de bedreiging van) veiligheid ofwel de (bedreiging van) privacy aan om een bepaald standpunt te onderbouwen of een bepaald doel te bereiken. 8Koops e.a, Veiligheid en privacy in 2030: twee toekomstscenario’s. Tilburg: TILT – Centrum voor Recht, Technologie en Samenleving, januari 2005 De FBI stelt de veiligheid voor privacy. Zij beschouwen de gebruikte encryptietechnologie als een barrière in het waarborgen van de veiligheid. De FBI benadrukt dat strafrechtelijk onderzoek altijd het publieke belang dient. De weigering van Apple mee te werken belemmert de publieke waarde van veiligheid. 9 https://en.wikipedia.org/wiki/FBI%E2%80%93Apple_encryption_dispute

Apple ziet de gevergde actie daarentegen juist als bedreiging van de privacy. Het creëren van een achterdeur, een speciaal besturingssysteem welke de beveiliging van telefoons en de opgeslagen data kan omzeilen, doet afbreuk aan het recht op privacy van burgers dat de encryptie juist probeert te beschermen. Apple ziet de gebruikte technologie als vooruitgang in het waarborgen van de privacy. Zij vreest dat de FBI met deze zaak een precedent probeert te scheppen om via juridische weg toegang tot versleutelde apparaten af te dwingen. Tim Cook, CEO van Apple, stelt in een open brief dat wanneer Apple een dusdanig onbeveiligd besturingssysteem voor de FBI zal schrijven er geen garantie bestaat dat deze software niet in andere zaken kan worden gebruikt. De topman van Apple vergelijkt de aangepaste softwareversie met een sleutel die op miljoenen deuren zou passen: “Geen enkel redelijk persoon zou dat accepteren”. 10http://www.apple.com/customer-letter/

Naast de strijd tussen partijen ontstaat een heftig publiek debat. Zo kiest de Reform Government Surveillance coalitie, waar onder andere Microsoft, Facebook, Twitter en LinkedIn deel van uitmaken, de kant van Apple. 11 https://www.bostonglobe.com/arts/2016/02/23/fbi-apple-what-stake-encryption-fight/cYlBxyhfMIrzU3EvnAqIaI/story.html Ook dienen diverse amici curiae als Google en WhatsApp adviezen in bij de rechtbank ten gunste van Apple. 12 http://www.theverge.com/2016/3/3/11156704/apple-fbi-amicus-briefs-iphone-encryption-fight   13 http://www.apple.com/pr/library/2016/03/03Amicus-Briefs-in-Support-of-Apple.html  Aan de andere zijde ontvangt ook de FBI veel steun. Zo dienen de Federal Law Enforcement Officers Association, de Association of Prosecuting Attorneys en de National Sherrif’s Association adviezen in bij de rechtbank ter ondersteuning van de FBI. 14 http://www.sbsun.com/technology/20160303/state-federal-law-enforcement-agencies-file-in-support-of-fbi-in-apple-battle Zij vinden dat Apple het economisch belang boven de veiligheid van de burgers stelt en zegt dat deze zaak niks te doen heeft met privacy. 15 http://www.bloomberg.com/news/articles/2016-03-01/apple-goes-to-washington-with-some-wind-in-its-sails Al met al belooft dit een zeer interessante zitting te worden daar de uitspraak in deze zaak vergaande gevolgen kan hebben. Als de FBI een bedrijf als Apple kan dwingen om software te ontwikkelen welke beveiligingen, bedoeld om gebruikers te beschermen, kan omzeilen lijkt dit een aanslag te zijn op de privacy van iedere iPhone gebruiker.

Anticlimax

Hoewel de rechtszaak gepland stond op 22 maart 2016 verzoekt de FBI op het laatste moment succesvol de zitting uit te stellen. De FBI zou een mogelijkheid gevonden hebben om de iPhone van de terrorist te kraken. Een onbekende derde partij heeft een mogelijkheid gedemonstreerd om de iPhone te ontgrendelen zonder de (gedwongen) hulp van Apple. 16 http://www.cbsnews.com/news/fbi-may-have-found-way-to-unlock-san-bernardino-shooters-iphone/ Op 28 maart 2016 laat de FBI weten dat het is gelukt de iPhone te kraken met behulp van deze onbekende derde partij. De advocaat van de FBI laat weten dat de FBI de informatie van de iPhone zal gebruiken in het reeds lopende onderzoek.

Nederland

Ook in Nederland leeft het debat over veiligheid en privacy. Uit een onderzoek uitgevoerd door Maurice de Hond is 62 procent van de Nederlanders bereid privacyschending door de vingers te zien als dat helpt terroristen op te sporen. 31 procent stelt dat privacy niet geschonden mag worden, ook als de strijd tegen terrorisme daardoor moeilijker wordt. 17 https://home.noties.nl/peil/  Onze eigen inlichtingendienst, de AIVD, heeft op dit moment diverse hackbevoegdheden. Zo is de bevoegdheid tot hacking vastgelegd in artikel 24 Wet op de Inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Lees hiervoor onze eerdere publicatie via deze link.

Conclusie

De zaak FBI versus Apple laat zien dat er een spanningsveld bestaat tussen enerzijds de vereisten op het gebied van gegevensbescherming en anderzijds de behoefte technologie zoveel mogelijk te benutten in de strijd tegen criminaliteit en terrorisme. Om de gegevens te bemachtigen probeert de FBI een wettelijke grondslag te creëren om de technologische beveiligingsmechanismen als encryptie te doorbreken. Naar mijn mening is een maatschappelijk en wetenschappelijk debat met betrekking tot de verplichting voor private partijen om mee te werken in het kader van opsporing en vervolging van groot belang. Voor nu is het wachten tot de volgende zaak zich voordoet.

   [ + ]

1.  https://nl.wikipedia.org/wiki/Schietpartij_in_San_Bernardino 
2.  http://www.nytimes.com/2015/12/04/us/san-bernardino-shooting.html 
3.  https://www.washingtonpost.com/news/post-nation/wp/2015/12/03/fbi-takes-over-san-bernardino-investigation-as-authorities-seek-motive-for-attack-that-killed-14-people 
4.  http://www.reuters.com/article/us-california-shooting-encryption-idUSKCN0VI22A 
5.  http://www.zdnet.com/article/nsa-comes-clean-on-why-it-couldnt-hack-san-bernardino-shooters-iphone/ 
6. http://www.nbcnews.com/storyline/san-bernardino-shooting/judge-forces-apple-help-unlock-san-bernardino-shooter-iphone-n519701
7.  http://www.apple.com/customer-letter/ 
8. Koops e.a, Veiligheid en privacy in 2030: twee toekomstscenario’s. Tilburg: TILT – Centrum voor Recht, Technologie en Samenleving, januari 2005
9.  https://en.wikipedia.org/wiki/FBI%E2%80%93Apple_encryption_dispute
10. http://www.apple.com/customer-letter/
11.  https://www.bostonglobe.com/arts/2016/02/23/fbi-apple-what-stake-encryption-fight/cYlBxyhfMIrzU3EvnAqIaI/story.html
12.  http://www.theverge.com/2016/3/3/11156704/apple-fbi-amicus-briefs-iphone-encryption-fight 
13.  http://www.apple.com/pr/library/2016/03/03Amicus-Briefs-in-Support-of-Apple.html 
14.  http://www.sbsun.com/technology/20160303/state-federal-law-enforcement-agencies-file-in-support-of-fbi-in-apple-battle
15.  http://www.bloomberg.com/news/articles/2016-03-01/apple-goes-to-washington-with-some-wind-in-its-sails
16.  http://www.cbsnews.com/news/fbi-may-have-found-way-to-unlock-san-bernardino-shooters-iphone/
17.  https://home.noties.nl/peil/